We wniosku RCN/SN/0666/2021/1, złożonym w ramach programu Rozwój czasopism naukowych, zadeklarowano przystosowanie strony czasopisma do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, w szczególności słabowidzących, poprzez modernizację strony internetowej i dostosowanie do standardu WCAG 2.1. Wdrożenie wytycznych WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelenes) pozwoliło na zniwelowanie barier w korzystaniu z platformy cyfrowej dla wszystkich użytkowników. Opracowane standardy wytycznych WCAG 2.1. ukierunkowane są na szeroki zakres niepełnosprawności: wzrokową, słuchową, fizyczną, mowy, poznawczą, językową. W standardzie WCAG 2.1 wyróżniono następujące wytyczne:
Postrzegalność – przedstawianie użytkownikom informacji i komponentów interfejsu w sposób dostrzegalny dla ich zmysłów. Realizacja tej wytycznej polega między innymi na zapewnieniu tekstowych zamienników dla wszystkich treści nietekstowych. Zmodernizowana strona czasopisma „Wychowanie w Rodzinie” zawiera przede wszystkim treści tekstowe, natomiast grafiki mają charakter ozdobników. Ponadto na stronie internetowej nie zamieszczono audiowizualnych multimediów, zatem nie jest to bariera dla osób z niepełnosprawnościami. Natomiast dużo uwagi poświęcono możliwościom adaptacji treści tekstowych oraz ich rozróżnialności poprzez wykorzystanie następujących mechanizmów: odwracanie kolorów, tryb monochromatyczny, zmiany nasycenia barw i kontrastu, skalowanie treści, czcionki, interlinia, a także odstępy między literami.
Funkcjonalność – dbałość o to, aby komponenty interfejsu użytkownika i nawigacja były możliwe do użycia. Realizacja tej wytycznej wyraża się w dostępności z klawiatury, przejrzystej nawigacji pomiędzy elementami strony, dostępnej również w formie dotykowej (na urządzeniach, które to umożliwiają), nieograniczaniu czasu korzystania z prezentowanych treści, niestosowaniu dynamicznych, błyskających elementów.
Zrozumiałość – dbałość o to, aby informacje i obsługa interfejsu były zrozumiałe. Realizacja tej wytycznej następuje poprzez język strony (domyślnym językiem jest polski, z możliwością zmiany bezpośrednio na każdej podstronie na język angielski). Na stronie czasopisma naukowego „Wychowanie w Rodzinie” treści napisano poprawną polszczyzną, bez stosowania neologizmów czy skrótów. W przypadku pojawienia się specyficznych pojęć zostały one wytłumaczone bezpośrednio w tekście.
Solidność – tworzenie treści, które mogą być skutecznie interpretowane przez różne programy, w tym technologie wspomagające. Realizacja tej reguły wyraża się przede wszystkim w poprawności wprowadzanego kodu. Podczas modernizacji strony czasopisma „Wychowanie w Rodzinie” zadbano o prawidłową, zgodną ze standardami implementację elementów formularzy (np. check boxów) i linków (np. prowadzących do systemu submisji artykułów). Ponadto osadzenie linków i formularzy jest wyraźnie oznaczone, a oznaczenia te można dostosować do indywidualnych potrzeb osób niedowidzących.
Zgodność – wytyczna ta wyraża się w realizacji powyższych wytycznych WCAG 2.1 i zastosowaniu technologii obsługujących dostępność. Realizacja tej wytycznej wyraża się w zastosowaniu wymogów prawnych (ustawy z dn. 04.04.2019 roku o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych) i normatywnych (pkt 9, 10 i 11 Polskiej Normy wprowadzającej normę ETSI EN 301 549 V3.2.1:2021). W trakcie modernizacji strony internetowej czasopisma starano się zapewnić zgodność na najwyższym poziomie (AAA).
Z uwagi na główne zadanie, jakie ma pełnić strona internetowa czasopisma, czyli przede wszystkim informowanie czytelników i autorów o publikowanych artykułach, popularyzacja czasopisma „Wychowanie w Rodzinie” oraz informowanie autorów o możliwościach i warunkach publikacji na łamach czasopisma, strona ma charakter przede wszystkim tekstowy, natomiast zamieszczone grafiki pełnią funkcje ozdobne, a nie merytoryczne. Dlatego też kluczowe okazało się dostosowanie strony internetowej czasopisma do potrzeb osób słabowidzących. Ponadto dzięki spełnieniu wymogów WCAG 2.1. treści internetowe stały się również przyjazne dla seniorów. Wymogi te opierają się na wytycznych, które dotyczą wszystkich elementów strony zarówno pod względem kodu, treści, jak i sposobu działania. Wdrożenie standardu WCAG 2.1.AA zapewniło nowoczesną i łatwą obsługę witryny dla osób ze specjalnymi potrzebami poprzez zastosowanie:
– kontrastowej wersji strony,
– mechanizmu zmiany rozmiaru czcionek,
– możliwości obsługi strony za pomocą klawiatury z użyciem aktywnego elementu,
– klawiszy dostępności,
– uporządkowanej struktury nagłówków.
Poniżej znajdują się przykłady realizacji zaleceń na zmodernizowanej stronie internetowej czasopisma.
Wykorzystanie mechanizmu odwracania kolorów:
Wykorzystanie możliwości użycia trybu monochromatycznego:
Wykorzystanie mechanizmu zmiany nasycenia barw:
Wykorzystanie mechanizmu zmiany kontrastu:
Wykorzystanie możliwości dodatkowego wskazywania funkcjonalnego w postaci wskazania linków i nagłówków:
Wykorzystanie mechanizmu skalowania treści:
Wykorzystanie mechanizmu zmiany czcionki:
Ewa Jurczyk-Romanowska
fot. Łucja Korycińska